ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΫΓΕΤΟ

Έστηνε η άνοιξη την προτομή μου σε μικρούς λόφους ειρήνης,
έλαμπε καθισμένο στο ραβδί μου ένα πουλί από φως
κ' έβρεχε ιριδισμούς στα πρόβατα το αιώνιο σέλας της αγάπης.

Μες στη σιωπή το θαλασσί φλοίσβιμα του αίματός μου
ανάδυνε τον ήχο τ' αδραχτιού της μητέρας μου
που ύφαινε των σταχυών το πράσινο και το λευκό μαλλί τ'
          αυγερινού.

Μικρός εωσφόρος του φωτός στου Ευρώτα τις ροδοδάφνες,
έπαιρνα δίπλα τα βουνά βρεγμένος από το φεγγάρι
με δυο άσπρους κρίνους στην καρδιά μ' εφτά σημαίες στα χείλη
κι απάνω από των γερακιών τις ατελεύτητες μοναξιές
επόπτευα το σύμπαν θησαυρίζοντας τοπία κι αλλοτινά φώτα
         στη μνήμη μου.

Ήταν τότε που ο ουρανός μού ανέμιζε την άπλα του,
πέρναγε πάνω απ' τα βουνά και με μεθούσε με το τίποτα΄
που τριγυρνούσα ανέμελος στον ήλιο και δεν ήξερα
τίποτα για τις απεργίες του Μεξικού, για το αίμα
που έβαψε τη σημαία τους κόκκινη, το άσπρο φτηνό πανί
που ήταν πιο αθώο κι από το βρεφικό ένδυμα του Χριστού.

Δεν ήξερα πως πάνω απ' του Ταϋγέτου τις οροσειρές
υπάρχουνε άλλα ψηλότερα βουνά:

Του Φεντερίκο Λόρκα τ' άλογο.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ: Ο ΤΑΫΓΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΙΩΠΗ, 1949

''ΑΚΟΜΑ ΠΕΡΝΩ ΤΗΣ ΤΡΙΧΑΣ ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ''....

…Στη ζωή μου ένα μονάχα άνθρωπο φοβήθηκα, τον πατέρα μου. Τώρα ποιο να φοβηθώ;

Όταν ήμουν μικρό παιδί, σήκωνα τα μάτια, τον κοίταζα και μου φαίνουνταν γίγας.

Όσο μεγάλωνα, όλα τα πράματα γύρα μου μίκραιναν, άνθρωποι, σπίτια, δέντρα.

Μονάχα αυτός απόμενε πάντα, όπως τον έβλεπα παιδί, γίγας.

Πυργώνουνταν μπροστά μου και μου έκρυβε τον ήλιο.

Μάταια απόφευγα να μένω στο πατρικό σπίτι, στη σπηλιά του λιόντα.

Ρεμπέλευα, ταξίδευα, ρίχνουμουν σε δύσκολες πνεματικές περιπέτειες.

Πάντα ανάμεσα εμένα και στο φως ο ίσκιος του.

Οδοιπορούσα κάτω από ακατάπαυστη έκλειψη ηλίου.

Σκοτάδια πολλά μέσα μου, κύρης πολύς.

Σε όλη μου τη ζωή απελπισμένα μάχουμαι να μετουσιώσω τα σκοτάδια αυτά και να τα κάμω φως, μια στάλα φως. Αγώνας τραχύς, χωρίς έλεος, χωρίς αναπαή, μια στιγμή να κουραζόμουν να σκόλαγα τον πόλεμο, ήμουν χαμένος. Κι αν έβγαινα κάποτε νικητής, τι

αγωνία και πόσες λαβωματιές!

Δε γεννήθηκα αγνός. Μάχουμαι για να γίνω.

Η αρετή για μένα δεν είναι καρπός της φύσης μου, είναι καρπός του αγώνα μου.

Δε μου την έδωκε ο Θεός, μοχτώ να την καταχτήσω με το σπαθί μου.

Το άνθος της αρετής για μένα είναι σωρός μετουσιωμένη κοπριά.

Ποτέ δεν πήρε τέλος ο πόλεμος αυτός. Ως τώρα δε νικήθηκα ολοκληρωτικά, δε νίκησα ολοκληρωτικά.

Πάντα αγωνίζουμαι, κι από στιγμή σε στιγμή μπορώ να χαθώ όλος, μπορώ να σωθώ όλος.

Ακόμα περνώ της Τρίχας το γιοφύρι απάνω από την άβυσσο.

…Κι ένα πρωί ξεκόρμισα πάλι από το πατρικό σπίτι, έκλαιε η μάνα μου, ως πότε;, μου’ λεγε, ως πότε, ως πότε θα φεύγεις; Μα σκληρή είναι η νιότη, έκαμα ν’ αποκριθώ:

"όσο θα’ μαι ζωντανός, μητέρα, θα φεύγω".

Φίλησα το χέρι της  και με πήρε η θάλασσα.

Να’ σαι νέος, είκοσι πέντε χρονών, γερός, να μην αγαπάς κανένα πρόσωπο ορισμένο, άντρα ή γυναίκα, που να σου στενεύει την καρδιά και να μη σε αφήνει ν’ αγαπήσεις με ίση αφιλοκέρδεια και σφορδότητα τα πάντα, και να οδοιποράς πεζός, ολομόναχος, μ’ ένα δισάκι στον ώμο, από την μιαν άκρα ως την άλλη, στην Ιταλία, και να’ ναι άνοιξη και να μπαίνει  το καλοκαίρι και να’ ρχουνται, φορτωμένοι φρούτα και φρούτα και βροχές, ο χινόπωρος κι ο χειμώνας- θαρρώ ο άνθρωπος θα’ ταν αναίδεια να θέλει μεγαλύτερη ευτυχία…

… Κάθε άρτιος άνθρωπος έχει μέσα του, στην καρδιά της καρδιάς του, ένα κέντρο μυστικό και γύρα του περιστρέφονται τα πάντα. Ο μυστικός αυτός στρόβιλος δίνει ενότητα στο στοχασμό και στην πράξη μας, και μας βοηθάει να βρούμε ή να εφεύρουμε την αρμονία του κόσμου.

Άλλοι έχουν τον έρωτα, άλλοι τη δίψα της μάθησης, άλλοι την καλοσύνη ή την ομορφιά.

Ή τη λαχτάρα του χρυσαφιού και της εξουσίας.

Κι όλα τα αξιολογούν και τα υποτάζουν στο κεντρικό τους αυτό πάθος.

Αλίμονο στον άνθρωπο που μέσα του δε νιώθει να τον κυβερνάει ένας απόλυτος μονάρχης.

Η ζωή του κατασκορπίζεται ακυβέρνητη και ασυνάρτητη  σε όλους τους ανέμους...

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ - ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ

UBI BENE IBI PATRIA

Aυτό λέω κι εγώ. Άσχετα με το ότι προσπαθούσα ματαίως να βρω από πού προέκυψε στη σκέψη μου το λατινικό ρητό. Μάλλον γιατί αντιλαμβάνομαι συνειδητά πια ότι οι τόποι δεν κάνουν τους ανθρώπους -το ποιόν ή την ποιότητά τους- ούτε οι άνθρωποι τους τόπους αν και αυτή η αντιστροφή σηκώνει πολύ νερό, γιατί οργανωμένες ομάδες που μάχονται και υπηρετούν το σύνολο,  έξω από κομματισμούς και μικροσυμφέροντα, που γίνονται ή παλεύουν να γίνουν φορείς πολιτισμού, αλλάζουν τον τόπο που ζουν.
Αναφέρομαι στις συνήθεις και αυτονόητες ερωτήσεις που κάνουμε όλοι όταν γνωρίζουμε ένα νέο πρόσωπο να ρωτάμε την καταγωγή του, τις ρίζες του, το πού έμενε τα παρελθόντα χρόνια, ιδιαίτερα αν έχει έρθει πρόσφατα να δουλέψει και να ζήσει στον τόπο που βρισκόμαστε.
Έτσι πολλές φορές αρχίζουμε αυθαίρετα και μάλλον αβασάνιστα να χαρακτηρίζουμε τη μία ή την άλλη περιοχή, -ανάλογα με τη γενέτειρα της προέλευσης του νεοφερμένου- λέγοντας ότι στην Ήπειρο π.χ οι Ηπειρώτες έχουν αυτά τα στοιχεία, στη Μακεδονία τα άλλα, στα νησιά τα παρ' άλλα, οι Βλάχοι -πόσοι πράγματι εξ' ημών γνωρίζουν την πραγματική σημασία αυτής της λέξης- άλλα, οι Μανιάτες και Κρητικοί  εξίσου διαφορετικά κ.ο.κ.
Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς άλλη. Ας μην αναφέρω το γεγονός ότι η φυλή μας δέχτηκε στο διάβα των αιώνων πολλές και διαφορετικές προσμίξεις από άλλους λαούς  έτσι ώστε το να μιλάμε σήμερα για αμιγή ελληνικότητα, σχετική με  τη λάμψη μιας αρχαίας περιόδου -εκείνης της χρυσής του 5ου αιώνα- ακούγεται μάλλον με φαιδρότητα. Άλλωστε γι' αυτά έχουν μιλήσει, γράψει και αντιπαρατεθεί πολλοί, γλωσσολόγοι, λογοτέχνες, ερευνητές, με ανιδιοτέλεια ή μη.
Αλλού σκοπεύω να καταλήξω: Οι άνθρωποι, όποιος και αν είναι ο τόπος καταγωγής τους, δεν έχουν εγγεγραμένα στα κύτταρά τους συγκεκριμένα και αναλλοίωτα στοιχεία, βάσει των οποίων καθορίζεται η συμπεριφορά τους. Κάποια πολύ γενικά και αφηρημένα χαρακτηριστικά ίσως να υπάρχουν αν και τα περισσότερα έχω την αίσθηση ότι αφορούν κυρίως την εξωτερική όψη -ύψος, χρώμα μαλλιών, ιδιαίτερος τρόπος ομιλίας ή ντοπιολαλιά- κι όχι εκ προέλευσης αρετές ή κακίες.
Πατρίδα μπορεί να είναι εκεί που γεννήθηκα και έμεινα μέχρι το τέλος, εκεί που τυχαία και συμπτωματικά βρέθηκα, αλλά χωρίς να το καταλάβω ρίζωσα ή μια διαρκής και αέναη αναζήτηση για κάποιους, ένα ταξίδι που αλλάζει σύντομα ή μακρόχρονα προορισμό χωρίς  το εχέγγυο της μονιμότητας.
Ο καθένας απ' όπου κι αν κατάγεται κάτι πασχίζει να δημιουργήσει, στον τόπο του ή εκτός. Προσωπικά νιώθω βαθιά μέσα μου ότι η πατρίδα βρίσκεται  εκεί που ζούμε ή προσπαθούμε να ζήσουμε, εκεί που αγαπάμε, δενόμαστε, συμπλέουμε και όταν φεύγουμε θέλουμε να επιστρέψουμε.
Πατρίδα εν τέλει είναι εκεί που επιλέγει να  βρίσκεται η καρδιά, εκεί όπου ο νους ανακαλύπτει πλατύτερα πεδία ελευθερίας ακόμα κι αν ο δρόμος είναι δύσβατος και η πράξη κατατρύχεται από την απαισιοδοξία της βούλησης.
Δηλαδή με άλλα λόγια καμιά σχέση με τη δεινοπαθούσα Ελλάδα, που σκοτώνει συστηματικά ό,τι ελεύθερο θέλει να ακολουθήσει το πνεύμα και  ό,τι ευγενές υπάρχει στην ανθρώπινη φύση.
Ο καθηγητής Γ. Βέλτσος γράφει πάνω κάτω γι' αυτά με συγκλονιστικό τρόπο:

''Πατριδογνωσία
Βασανίζομαι με αυτό που δεν μπορώ να κάνω. ΄Οσο και να το βασανίζω δεν καταφθάνει.
Δεν μου φθάνει η ζωή. Καμία ζωή που φαντάζομαι δεν θα μου έφθανε. Δεν έρχεται προς εμένα ο ζωντανός, μόνο κάτι πεθαμένοι ποιητές.
Δεν τολμώ να σκεφτώ πως σ΄ αυτή την εγωιστική εγκαταβίωση το μόνο που ήθελα είναι να μη γερνώ.
Και -συμπερασμός- να μην πεθάνω.
Περνούν όμως τα χρόνια σαν τα πουλιά.
Αρχές Οκτώβρη ήδη, και παρατηρώ πάλι τα πουλιά στον χρόνο, που δεν είναι άλλος από τον φευγαλέο φθινοπωρινό ουρανό του quatrocento.
«Σκέψου τον κόσμο της μάνας [της Ιρλανδίας]» γράφει ο Τζόις στον Οδυσσέα.
Δεν επιθυμώ να πάω. Ubi bene, ibi patria (όπου καλά, εκεί η πατρίδα).
Και προφανώς είναι καλύτερα στον ουρανό της ποιήσεως από τη συφοριασμένη Ελλάδα.''

ΟΜΗΡΙΚΑ ΑΓΓΛΙΚΑ

Ένα χαρακτηριστικό των μύθων που διαδίδονται μέσα από το Διαδίκτυο είναι ότι έρχονται κατά κύματα: ξεσπάει ένα κύμα, ύστερα ο μύθος παύει να ακούγεται για λίγο, αργότερα έρχεται ένα δεύτερο και ούτω καθεξής. Το κάθε νέο κύμα το καταλαβαίνει ο έμπειρος δικτυοπλόος επειδή το γραμματοκιβώτιό του ξαφνικά γεμίζει με τηλεμηνύματα που περιέχουν το σχετικό μύθο. Αυτό ισχύει φυσικά και για τους γλωσσικούς μύθους: το Λερναίο κείμενο, ή αλλιώς Hellenic Quest, ο μακροβιότερος ελληνικός μύθος, έχει γνωρίσει ίσαμε δέκα κύματα διάδοσης στην υπερδεκάχρονη ζωή του. Σήμερα όμως θα σας μιλήσω για ένα… λερναιάκι, έναν άλλο γλωσσικό μύθο, νεότερο στην ηλικία και με μικρότερη εξάπλωση, που όμως αυτές τις μέρες ξεκίνησε ένα νέο κύμα διάδοσής του. Ένα πρώτο κύμα είχαμε γνωρίσει το 2006, οπότε και είχα γράψει ένα άρθρο στον ιστότοπό μου, που αργότερα το συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου "Γλώσσα μετ’ εμποδίων". Εδώ παρουσιάζω το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μου, στο οποίο έχω προσθέσει και λίγα ακόμα πράγματα: 
Στα μέσα του 2006 κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο ένα κείμενο βασισμένο σε εργασία της ομογενούς καθηγήτριας κ. Α. Γονέου, το οποίο πρότεινε ελληνικές ετυμολογήσεις για ορισμένες κοινότατες αγγλικές λέξεις. Δείγμα υγείας είναι ότι το κείμενο αυτό αντιμετωπίστηκε συνήθως με άκρα επιφύλαξη από τους ίδιους τους κυκλοφορητές του, δηλαδή είχε την αντιμετώπιση που του άξιζε. Σε μένα το έστειλε τακτικός επισκέπτης των σελίδων μου, ζητώντας τη γνώμη μου, διότι του φαινόταν αναξιόπιστο. Ήταν, και του το είπα, αλλά δεν είχα τότε καιρό να ασχοληθώ περισσότερο. 
Το κείμενο αυτό, το οποίο αλλού εμφανίζεται με τον μετριόφρονα τίτλο «Η Ελληνική Γλώσσα τροφός όλων των γλωσσών» ενώ σε άλλες του αναδημοσιεύσεις τιτλοφορείται «Ομηρικά αγγλικά», ξεκινάει με μια σύντομη εισαγωγή στην οποία κατορθώνει να χωρέσει αρκετές βαρύγδουπες μπαρούφες για το «μεγάλο προκατακλυσμιαίο πολιτισμό της Χρυσής Εποχής» και την ελληνική γλώσσα στην οποία είναι εμφυτευμένη όλη η ανθρώπινη γνώση και γι’ αυτό προσπαθούν οι σκοταδιστές να την εξαφανίσουν. Ο πρόλογος της ομογενούς καθηγήτριας καταλήγει σε έναν ισχυρισμό αντάξιο του ομογενούς εστιάτορα Γκας Πορτοκάλος: Περιττόν να πούμε ότι όλες οι Ευρωπαϊκές γλώσσες είναι ιδιώματα της Ελληνικής Γλώσσης. Όποια λέξη κι αν εξετάσετε θα δείτε ότι η ρίζα της προέρχεται από κάποια Ομηρική λέξη ή είναι παράφραση ταύτης. Στη συνέχεια, περνάμε στο ψητό, δηλαδή σε περίπου 60 αγγλικές λέξεις, πολλές από αυτές κοινότατες, οι οποίες σύμφωνα με την ερευνήτρια έχουν ελληνική αρχή και δη ομηρική. Ολόκληρο το κείμενο, σε μια μορφή του, εδώ.

Πηγή:  Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

ΠΛΑΓΙΑ ΜΕΣΑ

Όμως δε γίνεται αλλιώς. Πρέπει κανείς στο τέλος να πιστέψει στον εαυτό του.
Πόσες ψευδομαρτυρίες δεν έσωσαν μια ζωή.
Τ. ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ - ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ                             

ΠΩΣ ΣΤΡΩΘΗΚΕ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ

Αν μου ζητούσαν να επιλέξω μια φράση-κλειδί που ακουγόταν πολύ στην Ελλάδα τις προηγούμενες δυο δεκαετίες, δε θα είχα κανέναν ενδοιασμό: «Δε με ενδιαφέρει η πολιτική». Ακούστηκε πολλές φορές από χιλιάδες χείλη απλών πολιτών. Μπορεί να την είπες κι εσύ. «Δε με ενδιαφέρει η πολιτική». Ακούστηκε, ως απάντηση, από εκατοντάδες «καλλιτέχνες» και ηθοποιούς, όταν ερωτήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια για τα όσα συνέβαιναν στη χώρα μας. Το πίστευαν; Το έλεγαν γιατί ήθελαν να τα έχουν καλά με όλους και να μη χάσουν «πελάτες»; Πάντως, το έλεγαν.
Τις προηγούμενες δεκαετίες, η πολιτική στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο δημοφιλής όσο είναι σήμερα. Αν ξεκινούσες πολιτική συζήτηση, οι άνθρωποι δυσανασχετούσαν. Ήταν «βαρετό».
Κάτι ακόμα που δεν ήταν διόλου δημοφιλές στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες ήταν η γνώση και η πνευματικότητα. Ο χαρακτηρισμός «κουλτουριάρης» σου ερχόταν αμέσως σαν ταμπέλα όχι αν προσπαθούσες να πεις κάτι πολύ βαρύ και ασήκωτο αλλά αν έκανες το λάθος να ξεφύγεις λίγο από το Κλικ, το Nitro, το ποδόσφαιρο και τα τηλεοπτικά κλισέ.
Αν δεν άκουγες Βίσση, Ρέμο, Σφακιανάκη, Ρουβά και Χατζηγιάννη, ήσουν κουλτουριάρης. Κι έτσι φτάσαμε κάποια στιγμή να θεωρούνται κουλτουριάρικα τα λαϊκά τραγούδια του Τσιτσάνη και του Χατζιδάκι.
Μιλώντας με νέους ανθρώπους, συνειδητοποιείς πως δεν έχουν διαβάσει σχεδόν τίποτα. Εντάξει, δεν ήμασταν ποτέ ένας λαός βιβλιολάγνων που δεν άφηναν το βιβλίο από το χέρι αλλά οι παλαιότερες γενιές όλο και κάτι είχαν διαβάσει. Έστω, τους κλασικούς συγγραφείς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν κορόιδευαν αυτούς που αγαπούσαν το διάβασμα.
Δεν είναι τυχαία η επιτυχία του «Αλχημιστή» του Πάολο Κοέλιο στη χώρα μας. Αφενός το βιβλίο ήταν μικρό και αφετέρου περιείχε μια φράση που οι Έλληνες αποστήθισαν μαζικά: «Όταν επιθυμείς κάτι, ολόκληρο το σύμπαν συνωμοτεί για να το αποκτήσεις». Πώς; Μόνο με την επιθυμία; Χωρίς κόπο; Χωρίς πόνο; Χωρίς διάβασμα; Χωρίς γνώση; Ό,τι κι αν εννοούσε ο Κοέλιο, οι παθητικοί -και λόγω Ορθοδοξίας- Έλληνες καθησυχάστηκαν, αφέθηκαν στο σύμπαν και το περίμεναν να συνωμοτήσει υπέρ τους. Το σύμπαν δε συνωμότησε.
Η αδιαφορία για την πολιτική και η απόλυτη αντιπνευματικότητα οδήγησαν στη χρεοκοπία. Πρώτα στην κοινωνική, ηθική και πολιτιστική χρεοκοπία και μετά στην οικονομική.
Ακόμα κι αν διαφωνεί κάποιος πως η αδιαφορία της πλειοψηφίας των πολιτών για την πολιτική και η αποστροφή τους για τη γνώση οδήγησαν στην οικονομική χρεοκοπία, δε θα διαφωνήσει στο ότι οι πολίτες καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν τη χρεοκοπία με τα πνευματικά εφόδια που απέκτησαν όλα αυτά τα χρόνια. Δηλαδή, με το Σφακιανάκη, τη Μενεγάκη, τα ζώδια, τους μάγειρες, τις συνταγές και ό,τι άλλο πρόβαλε η ιδιωτική τηλεόραση.
Κοίταξε τα cd που αγόρασες όλα αυτά τα χρόνια, τα βιβλία που διάβασες (αν διάβασες), θυμήσου τις ταινίες, τις θεατρικές παραστάσεις και τις συναυλίες που παρακολούθησες (αν παρακολούθησες), γιατί είναι αυτά τα όπλα με τα οποία θα αντιμετωπίσεις τη χρεοκοπία. Αυτός είσαι.
Βέβαια, ένα μεγάλος αριθμός Ελλήνων αντιμετωπίζει τη χρεοκοπία με μόνο εφόδιο την αποβλάκωση που του πρόσφερε η ελληνική τηλεόραση. Και συνεχίζει να αποβλακώνεται.
Χρειάζονται εφόδια για να σκεφτείς. Και αυτά τα εφόδια δε θα τα βρεις στην τηλεόραση.
Η τηλεόραση δεν έχει καμία σχέση με την παιδεία, τη γνώση και το πνεύμα. Είναι ένα μέσο που μπορεί κάποιες φορές -και υπό προϋποθέσεις- να είναι ενδιαφέρον και ψυχαγωγικό, αλλά στην Ελλάδα δε συνέβη ούτε αυτό. Η ελληνική τηλεόραση απευθύνεται στα χαμηλά ένστικτα και -με ελάχιστες εξαιρέσεις- είναι ένας σκουπιδοτενεκές, με ξεπουλημένα λαμόγια, χαζογκόμενες, βιζιτούδες και διάφορους άλλους φελλούς.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι οι Έλληνες που σέβονται τον εαυτό τους δεν εμφανίζονται στην τηλεόραση. Ίσως, να δέχτηκαν να εμφανιστούν σε κάποια αξιοπρεπή εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης αλλά μέχρι εκεί.
Το να μην εμφανίζεσαι στην τηλεόραση σημαίνει -μεταξύ άλλων- πως δεν πιστεύεις πως πάνω απ’ όλα είναι το κέρδος. Γιατί η τηλεόραση έχει να κάνει με πολλά χρήματα.
Όλα αυτά τα χρόνια, τα πρόσωπα της ελληνικής τηλεόρασης δεν ενδιαφέρονταν, βέβαια, για την πολιτική. Ήταν εθνικοί σταρ, οπότε ανήκαν σε όλους τους Έλληνες και δεν έπαιρναν ποτέ θέση για τίποτα. Επίσης, τα πρόσωπα της τηλεόρασης -τουλάχιστον αυτά που κυριάρχησαν- είναι βαριά αμόρφωτα.
Σε μια χώρα που μεγάλο μέρος των πολιτών δεν ενδιαφέρονταν για την πολιτική και την γνώση -και η «εκπαίδευσή» τους ήταν τηλεοπτική-, δε θα πρέπει να κάνει σε κανέναν εντύπωση το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή εκφράζει σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας.
Αν δε σε ενδιέφερε ποτέ η πολιτική και, παράλληλα, έχεις την εντύπωση πως ο Καζαντζάκης είναι ποδοσφαιριστής, είναι απόλυτα λογικό -όταν χρειαστεί- να εκφραστείς πολιτικά με το απόλυτο σκοτάδι, το φασισμό, τους ψευτοτσαμπουκάδες, τις μαγκιές, τις κλωτσιές, τα ουρλιαχτά και όλη αυτήν την κτηνωδία που εκπροσωπεί η Χρυσή Αυγή. Το κτήνος το εκφράζουν τα κτήνη.
Φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαία η συμπάθεια των τηλεοπτικών προσώπων για τους βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Μαζί τους αισθάνονται πολύ άνετα, αφού πνευματικά βρίσκονται στην ίδια κατάσταση: σε αυτή του χιμπαντζή.
Η Χρυσή Αυγή δεν ήρθε τώρα. Ο νεοναζισμός δεν ήρθε τώρα. Ο φασισμός δεν ήρθε τώρα. Θα έπρεπε να τον είχες διακρίνει στο ναρκισσισμό της Ελένης, στην εγωπάθεια του Σάκη, στη ρηχότητα της Ρούλας και του Γρηγόρη, στον αδίστακτο κυνισμό του Θέμου και στην κτηνώδη βλακεία που κουβαλάνε όλα αυτά τα εγωκεντρικά ανθρωποειδή που θεοποίησαν το εύκολο κέρδος, προώθησαν την ιδιωτεία και πούλησαν την ψυχή τους στο διάολο.
Κι αν αυτοί έβγαλαν πολλά χρήματα, αυτοί που τους παρακολουθούσαν μαγεμένοι -και τους παρακολουθούν ακόμα αφού είναι πια ανάπηροι πνευματικά- παίρνουν για τρόπαιο τη Χρυσή Αυγή.
Οι πολίτες έχουν χρέος να ασχολούνται με τα κοινά και να ενδιαφέρονται για την πολιτική.
Οι πολίτες έχουν χρέος να φροντίζουν την ψυχή τους και το μυαλό τους, να επιζητούν τη γνώση και να αποφεύγουν τα σκουπίδια.
«Μας πρόδωσαν οι πολιτικοί» λένε οι πολίτες. Ναι, αλλά πολύ πριν, οι πολίτες είχαν προδώσει τους εαυτούς τους. Το πρώτο δε θα είχε συμβεί, αν δεν είχε συμβεί το δεύτερο.
Ο φασισμός είναι εδώ. Μέσα μας.
(Στη φωτογραφία -με ελληνική φορεσιά- είναι ο Όσκαρ Ουάιλντ. Αν και τα βιβλία του Όσκαρ Ουάιλντ υπάρχουν πια παντού -και στο διαδίκτυο-, εκατομμύρια Έλληνες στη διάρκεια της ζωής τους δε θα διαβάσουν ούτε μια φράση του, επειδή το σύμπαν δε θα συνωμοτήσει.)

ΠΗΓΗ: πιτσιρίκος

Η ΦΕΤΙΝΗ ΑΝΟΙΞΗ

Αργεί η φετινή άνοιξη. Με τον καιρό αγκιστρωμένο στον επίλογο ενός ασθενικού χειμώνα με κάτι συννεφιές, βροχές κι αέρηδες κι ύστερα "ω, του θαύματος" ξαφνικές καλοκαιρίες, πολύ θρασείς και σύντομες στο έμπα και στο έβγα τους. Είναι σα να μην ξέρεις τελικά τι εποχή υπαινίσσεται η ατμόσφαιρα έξω απ’ την πόρτα σου. Πόσο μάλλον όταν το έξω συνάδει αρκετά με το έσω σου. Είναι αυτή η παιδική ψευδαίσθηση, από τότε που πηγαίναμε στο δημοτικό και συνήθως κάθε τέτοια περίοδο νιώθαμε εξουθενωμένοι -και δικαίως- από τη βλακώδη κατασπατάληση τόσους μήνες της ενέργειάς μας σε πολλά, ανούσια και απαρχαιωμένα, ότι άλλαζε την οπτική μας ένα πιο σπλαχνικό γαλάζιο που ερχόταν από πέρα, και την οσμή μας η εικόνα του γιασεμιού και του νυχτολούλουδου.
Αυτές βέβαια είναι μνήμες…κολοκοτρωναίικες, γιατί παρόλο που ο κόσμος τότε περνούσε από το ασπρόμαυρο στο έγχρωμο και ιλουστρασιόν, απ’ το χειροκίνητο στο αυτοματοποιημένο κι απ’ το μπακάλικο στην υπεραγορά, οι αισθήσεις κοινωνούσαν έναν κόσμο που ακόμα εντρυφούσε στη γλυκύτητα ή την πίκρα των πραγμάτων και δεν είχε εξαντλήσει τουλάχιστον το απόθεμα των οραμάτων.
Η αλήθεια είναι ότι από τότε είχαμε αρχίσει να μπαίνουμε στο τούνελ, αλλά θέλεις λίγο χρόνο να συνειδητοποιήσεις απ’ τα ψηλά -ή σχεδόν ψηλά- την πτώση σου, απ’ την καλή κατάσταση της υγείας σου την αρχή της ασθένειάς σου κι ότι αυτό που ως χθες θεωρούσες αυτονόητο, τώρα το διεκδικείς μαχόμενος με μηδαμινή πρόβλεψη νίκης.
Ο tempora o mores! θα αναφωνούσε αποσβολωμένος σήμερα ο Κικέρωνας αλλά είναι ηλίου φαεινότερον ότι γεμίσαμε αχρείους Κικέρωνες με την τιάρα και το αλάθητο του Πάπα, βασιλικώτερους του βασιλέως και ηλιθιότερους των ηλιθίων.
Μιλάμε για ύφεση, μια λέξη που δυο-τρία χρόνια πριν μπήκε για τα καλά στο λεξιλόγιό μας, για να πέσει ως δαμόκλεια σπάθη κατακερματίζοντας το παρόν και το μέλλον, ενώ η αναμονή της ελπίδας, όχι η ίδια η ελπίδα, πιθανόν να εξαφανιστεί εντελώς από τα λεξικά, όπως σβήνει σιγά σιγά απ’ την καθημερινότητά μας..
Το παιχνίδι όμως δεν έχει τελειώσει ακόμα, ας αντισταθεί ο καθένας εν τέλει όπως, όσο και με όποια μέσα διαθέτει, είναι πρώτα ατομική και κατόπιν κοινωνική επιταγή η μεταστροφή σε ανθρωπιστικές αξίες, όπου η γνώση θα υπηρετεί την ηθική -με την ουσιαστικότερη και ευρύτερη έννοια- και η ζωή ακόμα κι αν υφίσταται στη σκιά θα μας επιτρέπει να φανταζόμαστε το υποτιθέμενο φως.
Όπως αυτό το αργοπορημένο της φετινής άνοιξης, που για την ώρα μας διαψεύδει ημερολογιακά.

ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΞΗΓΗΣΗ

Είναι ορισμένοι στίχοι -κάποτε ολόκληρα ποιήματα-
που μήτε εγώ δεν ξέρω τι σημαίνουν. Αυτό που δεν ξέρω
ακόμη με κρατάει. Κι εσύ έχεις δίκιο να ρωτάς. Μη με ρωτάς.
Δεν ξέρω σου λέω.
Δυο παράλληλα φώτα 
απ' το ίδιο κέντρο. Ο ήχος του νερού που πέφτει το χειμώνα,
απ' το ξεχασμένο λούκι ή ο ήχος μιας σταγόνας καθώς πέφτει
από 'να  τριαντάφυλλο στον ποτισμένο κήπο
αργά αργά ένα ανοιξιάτικο απόβραδο
σαν το λυγμό ενός πουλιού. Δεν ξέρω
τι σημαίνει αυτός ο ήχος, ωστόσο εγώ τον παραδέχομαι.
Τ΄άλλα που ξέρω στα εξηγώ. Δεν το αμελώ.
Όμως κι αυτά προσθέτουν στη ζωή μας. Κοιτούσα,
όπως κοιμότανε, το γόνατό της να γωνιάζει το σεντόνι-
Δεν ήταν μόνο ο έρωτας. Αυτή η γωνία
ήταν η κορυφογραμμή της τρυφερότητας, και το άρωμα 
του σεντονιού, της πάστρας και της άνοιξης συμπλήρωναν
εκείνο το ανεξήγητο που ζήτησα, άσκοπα και πάλι
να στο εξηγήσω.

 Γ. ΡΙΤΣΟΣ

MΥΡΊΣΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΝ

Κατοίκησα μια χώρα που 'βγαινε από μια άλλη, την πραγματική,

όπως τ' όνειρο από τα γεγονότα της ζωής μου.

Την είπα κι αυτή Ελλάδα και τηνε χάραξα πάνω στο χαρτί να τηνε βλέπω.

Τόσο λίγη έμοιαζε τόσο άπιαστη.

Περνώντας ο καιρός όλο και τη δοκίμαζα: με κάτι ξαφνικούς σεισμούς,

κάτι παλιές καθαρόαιαμες  θύελλες.

Άλλαζα θέση στα πράγματα να τ' απαλλάξω από κάθε αξία.

Μελετούσα τ' Ακοίμιστα και την Ερημική ν΄αξιωθώ να φκιάνω

λόφους καστανούς, μοναστηράκια, κρήνες.

Ως κι ένα περιβόλι ολόκληρο έβαλα γιομάτο εσπεριδοειδή 

που μύριζαν Ηράκλειτο κι Αρχίλοχο.

Μα 'ταν η ευωδία τόση που φοβήθηκα.

Κι έπιασα σιγά σιγά να δένω λόγια σαν διαμαντικά

να την καλύψω τη χώρα που αγαπούσα.

Μην και κανείς ιδεί το κάλλος.

Ή κι υποψιαστεί πως ίσως δεν υπάρχει.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ: '' Ο ΜΙΚΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΟΣ''       

2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Μια ακόμα παγκόσμια μέρα που ελάχιστοι τη θυμόμαστε. Είναι η μέρα που γεννήθηκε ''το ασχημόπαπο'', ο Δανός παραμυθάς Χανς-Κρίστιαν Άντερσεν. Ο γιος ενός τσαγκάρη και μιας πλύστρας, ήρθε στον κόσμο στις 2 Απριλίου το 1805 και πέθανε στις 4 Αυγούστου του 1875. Ορφανός από πατέρα σε ηλικία 11 ετών  έζησε στερημένα παιδικά χρόνια αλλά κατέφευγε στις μικρές αυτοσχέδιες παραστάσεις που έστηνε με τις κούκλες που ο ίδιος κατασκεύαζε. Στο δικό του κουκλοθέατρο απομνημόνευε έργα του Σέξπηρ και τα δραματοποιούσε. 
Ο βασιλιάς της Δανίας Φρειδερίκος ο Στ' ανακαλύπτοντας το ξεχωριστό αυτό αγόρι ανέλαβε να το στείλει στα καλύτερα σχολεία. Με μεγάλες δυσκολίες ο μικρός Χανς κατάφερε να τελειώσει το Γυμνάσιο. Αργότερα συνέχισε στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, αλλά σταμάτησε χωρίς να τελειώσει τις σπουδές του.
Το 1822 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο αλλά δεν γίνεται γνωστό. Το 1829 γράφει μια ιστορία φαντασίας που γνωρίζει  επιτυχία. Συνεχίζει τη συγγραφική του δράση με ποιήματα, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα αλλά θα γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό με τα παραμύθια του, 168 στο σύνολο, τα οποία αργότερα θα μεταφραστούν στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. ''Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι'', '' Η Τοσοδούλα'', ''Η βασίλισσα του χιονιού'', ''Το ασχημόπαπο'', ''Το κοριτσάκι με τα σπίρτα'' και πολλά ακόμα συντρόφεψαν και μάγεψαν σχεδόν όλα τα παιδιά του δυτικού κόσμου τους  προηγούμενους αιώνες. 
Μέσα σ' αυτά, παρόλο που είναι βασισμένα σε λαϊκούς θρύλους υπάρχουν πολλά κρυμμένα στοιχεία από την ίδια την προσωπικότητα και τα βιώματα του Άντερσεν, ενός άντρα ευαίσθητου αλλά αδύναμου και ματαιόδοξου -πλην ευφυούς-, γι' αυτό διαπνεόνται από μια αίσθηση απαισιοδοξίας, ανεκπλήρωτου και συνήθως  δεν έχουν ευχάριστο τέλος.

O AΠΡΙΛΗΣ ΕΙΝΑΙ ΜΗΝΑΣ ΣΚΛΗΡΟΣ

O Tόμας Στερνς Έλλιοτ (1888-1965) είναι από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους Αμερικανούς ποιητές του 20ου αιώνα, ο χαρακτηριστικότερος εκπρόσωπος της μοντέρνας ποίησης που με το έργο του Έρημη χώρα θεμελίωσε μια νέα μορφή κορυφαίου ποιητικού λόγου, γεμάτη συμβολισμούς και δραματικότητα. Είναι το έπος ενός παρακμιακού κόσμου που στηρίζεται  στις εναλλαγές της βλάστησης και της γονιμότητας. Κυρίαρχο στοιχείο του ο μύθος του νεκρού θεού που ανασταίνεται.
Ο μύθος του Άδωνη, του Άττη, του  Όσιρι, του Θαμούζ, του Χριστού. Στην ελλιοτική χώρα, πηγή γέννησης είναι το νερό και θάνατος το άγονο στοιχείο, η στέγνια. Ο εξαγνισμός είναι η φωτιά.
Όλα αυτά πάλι δεν έχουν μόνιμες ιδιότητες, το νερό μπορεί να είναι πηγή ζωής αλλά και καταστροφή, όπως και η φωτιά που μπορεί να δηλώνει τη στέγνια. Υπάρχουν τα σύμβολα του μεσαιωνικού θρύλου της αναζήτησης του Γκραλ, του κύπελλου στο οποίο υπάρχει το αίμα του Χριστού. ''Ο Αγνός Ιππότης'' πρέπει να φέρει το ιερό κύπελλο από το ''επικίνδυνο ξωκλήσι'', για να σώσει την άγονη χώρα, τη χώρα όπου τα νερά έχουν στερέψει, η γη δεν καρποφορεί και η αγάπη είναι άγονη. Οι γυναίκες στην Έρημη χώρα συμβολίζουν τον άγονο έρωτα, οι άντρες ταυτίζονται με το νεκρό θεό και μόνο ο Τειρεσίας, στον οποίο το θηλυκό και το αρσενικό στοιχείο συνυπάρχουν  ''βλέπει την ουσία του ποιήματος'', είναι ο ποιητής...
Το έργο αυτό του Έλλιοτ έγινε γνωστό στη χώρα μας από την ανάλυση του Γ. Σεφέρη, βιβλίο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1936. Η έρημη χώρα έχει μεταφραστεί και κυκλοφορήσει σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Γράφει ο Σεφέρης σχετικά: ''Είπανε εναντίον του Έλλιοτ πως αφήνει τον αναγνώστη μέσα στη στεγνή, άνυδρη και στέρφα  Έρημη χώρα μόνο, χωρίς ελπίδα σωτηρίας. Αυτό θα ήταν αλήθεια αν ο Έλλιοτ δεν είχε δημιουργήσει ποίηση. Και  η ποίηση, όσο απελπισμένη κι αν είναι, μας σώζει πάντα με κάποιον τρόπο, από την ταραχή των παθών''.
Θα τολμούσα, παραφράζοντας το νομπελίστα ποιητή μας, να πω ότι η ποίηση άλλες φορές μας σώζει από την ταραχή των παθών κι άλλες μας ρίχνει ακριβώς μέσα σ'αυτά για να μας αποκαθάρει, μόνο όταν μπορούμε να κοινωνήσουμε, όχι την αλήθεια της, αλλά τη φευγαλέα αίσθηση της ψυχής ενός άλλου κόσμου πρωτεϊκού, χωρίς σημείο αναφοράς.
Πρώτη Απρίλη σήμερα, σαν ψέμα μπαίνει η Άνοιξη, μια μέρα σιωπηλή και ήσυχη από το μένος του Αιόλου, εδώ στο Βόρειο Αιγαίο, όμως μην ξεχνάτε: ''Ο Απρίλης είναι ένας μήνας σκληρός..."